Kasım ayı, her yıl Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı olarak anılıyor. Akciğer kanseri, kanser
türleri arasında en fazla can kaybına neden olabiliyor.
Bu ay boyunca; akciğer sağlığımızı korumanın, düzenli kontrollerin ve erken teşhisin ne
kadar hayati olduğunu hatırlamak için bir araya geliyoruz. Gelin, akciğer kanserini daha
yakından tanıyalım ve bu konuda bilinçlenerek sağlığımızı nasıl koruyabileceğimizi birlikte
inceleyelim.
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri, akciğer dokusunda hücrelerin anormal ve kontrolsüz büyümesiyle
oluşur. Bu hücreler zamanla çoğalarak tümörlere dönüşebilir ve akciğer dokusuna zarar
verebilir. En yaygın akciğer kanseri türleri küçük hücreli olmayan akciğer kanseri
(KHDAK) ve küçük hücreli akciğer kanseridir (KHAK). Akciğer kanseri dünya genelinde
her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen ve maalesef en yüksek ölüm oranına sahip kanser
türlerinden biridir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Akciğer kanseri, sigara içenlerde daha yaygındır; aslında vakaların %80’inden fazlası
sigara kullanımına bağlıdır. Ancak sigara içmeyenlerde de görülme riski vardır. Diğer
önemli risk faktörleri arasında;
- Pasif sigara dumanına maruz kalma,
- Hava kirliliği,
- Asbest (inşaat,gemi,otomativ vb. kullanılan bir doğal mineral) ve radon (doğada
bulunanradyoaktif bir gaz) gibi kanserojen maddelere maruz kalma, - Genetik yatkınlık ve ailede akciğer kanseri geçmişi,
Bu faktörlerin farkında olmak, hem korunma hem de erken teşhis için önemlidir.
Belirtileri Nelerdir?
Akciğer kanseri çoğu zaman ilk aşamada belirti vermez. Ancak ilerledikçe bazı uyarı
sinyalleri ortaya çıkabilir: - Sürekli devam eden ve giderek kötüleşen öksürük,
- Göğüs ağrısı, özellikle derin nefes aldığınızda veya öksürdüğünüzde,
- İştahsızlık ve açıklanamayan kilo kaybı,
- Nefes darlığı veya hırıltı,
- Kanlı balgam veya kan tükürme,
Bu belirtileri yaşıyorsanız; vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurmak çok
önemlidir.
“Erken Teşhis Hayat Kurtarır”
Akciğer kanseri tedavisinde erken teşhis, tedavi başarısını büyük ölçüde etkiler. Kanserin
ilk aşamalarda yakalanması, tedavi seçeneklerinin daha geniş olmasını ve hastanın
yaşam kalitesinin daha yüksek tutulmasını sağlar. Ne yazık ki, vakaların çoğu ileri evrede
teşhis edildiğinde tedavi olanakları sınırlanıyor ve yaşam süresi kısalabiliyor. Düzenli
tarama testleriyle, özellikle risk grubundaysanız, kanseri erken evrede yakalama şansınız
yüksektir.
Akciğer Kanseri Verileri
Veriler, akciğer kanserinin ciddiyetini gözler önüne seriyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre,
her yıl dünya genelinde yaklaşık 2,2 milyon kişi akciğer kanseri teşhisi alıyor ve 1,8
milyon kişi hayatını kaybediyor.
Türkiye’de de akciğer kanseri, özellikle erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biri.
Erken teşhis ve tedaviyle sağ kalım oranları yükseliyor. Erken evrede yakalanan akciğer
kanserinde 5 yıllık sağ kalım oranı %50’ye kadar çıkabiliyor; ileri evrede ise bu oran %5’e
kadar düşebiliyor. Bu fark, erken teşhisin hayati önemini gözler önüne seriyor.
Neler Yapabiliriz?
Akciğer kanserine karşı en önemli adım korunmaktır. Bu nedenle;
- Sigara ve Tütün Ürünlerini Bırakın: Sigara içmiyorsanız başlamayın; içiyorsanız
bırakmak için profesyonel yardım alın. Pasif içici olmaktan kaçının. - Düzenli Sağlık Kontrolleri: Özellikle risk grubundaysanız (sigara içiyorsanız, ailenizde
akciğer kanseri öyküsü varsa), düzenli olarak tarama yaptırın. - Hava Kirliliğinden Korunun: Mümkün olduğunca, temiz hava alanlarında bulunmaya
çalışın ve zararlı kimyasal maddelerden kaçının. - Sağlıklı Beslenin ve Egzersiz Yapın: Vücut direncinizi artırmak için dengeli beslenin,
düzenli egzersiz yaparak, bağışıklık sisteminizi güçlendirin.
Farkındalık İçin Birlikte Olalım!
Bu ay, akciğer kanseri hakkında bilgi edinmek ve farkındalık oluşturmak için bir fırsat.
Sevdiklerinizi bilinçlendirin, risk faktörleri hakkında bilgi verin ve kontrollerini ihmal
etmemelerini hatırlatın. Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır ve bizler küçük adımlar
atarak, büyük değişimlere katkıda bulunabiliriz.
Sağlıklı yarınlar için hep birlikte daha bilinçli bir toplum oluşturalım.
Sağlık ve Sevgiyle Kalın.
Şeref Taylan Berber
10 Kasım 2024